Wirtualny spacer
WYDANO DRUKIEM
1632
BIBLIA GDAŃSKA
Biblia Gdańska to przekład w języku polskim z 1632 roku, dokonany wspólnie przez Braci Czeskich i Kalwinistów. W polskiej literaturze stanowi końcowy etap długiego okresu rozwoju języka religijnego i biblijnego.
PRZEKŁAD PROTESTANCKI
Prace nad tekstem rozpoczęto od rewizji Biblii Brzeskiej i trwały one ponad ćwierć wieku. Na synodzie w Baranowie w 1604 roku polecono Danielowi Mikołajewskiemu, Seniorowi Zborów Kujawskich, i Janowi Turnowskiemu, Seniorowi Jednoty Czeskiej w Wielkopolsce, aby porównali Biblię Brzeską z Czeską Biblią Kralicką, Biblią Francuską, Łacińskim przekładem Pagninusa, Wulgatą i Nowym Testamentem Janickiego z 1600 roku. Mikołajewski wymienia te wydania we wstępie do Nowego Testamentu. W pracy nad przekładem korzystał także z tekstów Poligloty Antwerpskiej. Całość ukazała się drukiem 18 listopada 1632 roku w drukarni Hünefelda w Gdańsku. Ówczesny protektor ewangelików, Krzysztof Radziwiłł, niechętnie patrzył na rewizję Biblii Brzeskiej, która była dumą jego rodu.
DECYZJA
Ostateczną decyzję o wydaniu nowego przekładu podjęli przedstawiciele Małopolski i Litwy na Synodzie w Wilnie w 1629 roku. Postanowili zaakceptować pracę Mikołajewskiego, będąc przekonani, że trzymał się ściśle Biblii Brzeskiej. Na synodzie zdecydowano też o zamieszczeniu w przekładzie przedmowy marginesowych z Biblii Radziwiłłowskiej. Ostatecznie rozszerzeń tych nie ujęto w druku. Ciekawostką jest to, że Biblia Gdańska została wydana w formacie „kieszonkowym”, co jednak nie spotkało się z powszechną aprobatą. Przekład ten doczekał się szeregu rewizji. Ważniejsze z nich miały miejsce w 1660 roku w Amsterdamie oraz w 1738 roku w Królewcu. Biblia Gdańska stała się głównym przekładem polskich protestantów, z którego korzystali aż do wydania Biblii Warszawskiej w 1975 roku.
